Planeta Br. 89 | ARKTIK/ANTARKTIK

www.planeta.rs

MAGAZIN ZA NAUKU, ISTRAŽIVANJA I OTKRIĆA

» MENI

Home

Redakcija

Linkovi

Kontakt

» BROJ 89

Godina XVII
Mart - April 2019.

» IZBOR IZ BROJEVA


Br. 119 Sept. 2024g	Br. 120 Nov. 2024g

Br. 117 Maj 2024g	Br. 118 Jul 2024g

Br. 115 Jan. 2024g	Br. 116 Mart 2024g

Br. 113 Sept. 2023g	Br. 114 Nov. 2023g

Br. 111 Maj 2023g	Br. 112 Jul 2023g

Br. 109 Jan. 2023g	Br. 110 Mart 2023g

Br. 107 Sept. 2022g	Br. 108 Nov. 2022g

Br. 105 Maj 2022g	Br. 106 Jul 2022g

Br. 103 Jan. 2022g	Br. 104 Mart 2022g

Br. 101 Jul 2021g	Br. 102 Okt. 2021g

Br. 99 Jan. 2021g	Br. 100 April 2021g

Br. 97 Avgust 2020g	Br. 98 Nov. 2020g

Br. 95 Mart 2020g	Br. 96 Maj 2020g

Br. 93 Nov. 2019g	Br. 94 Jan. 2020g

Br. 91 Jul 2019g	Br. 92 Sep. 2019g

Br. 89 Mart 2019g	Br. 90 Maj 2019g

Br. 87 Nov. 2018g	Br. 88 Jan. 2019g

Br. 85 Jul 2018g	Br. 86 Sep. 2018g

Br. 83 Mart 2018g	Br. 84 Maj 2018g

Br. 81 Nov. 2017g	Br. 82 Jan. 2018g

Br. 79 Jul. 2017g	Br. 80 Sep. 2017g

Br. 77 Mart. 2017g	Br. 78 Maj. 2017g

Br. 75 Septembar. 2016g	Br. 76 Januar. 2017g

Br. 73 April. 2016g	Br. 74 Jul. 2016g

Br. 71 Nov. 2015g	Br. 72 Feb. 2016g

Br. 69 Jul 2015g	Br. 70 Sept. 2015g

Br. 67 Januar 2015g	Br. 68 April. 2015g

Br. 65 Sept. 2014g	Br. 66 Nov. 2014g

Br. 63 Maj. 2014g	Br. 64 Jul. 2014g

Br. 61 Jan. 2014g	Br. 62 Mart. 2014g

Br. 59 Sept. 2013g	Br. 60 Nov. 2013g

Br. 57 Maj. 2013g	Br. 58 Juli. 2013g

Br. 55 Jan. 2013g	Br. 56 Mart. 2013g

Br. 53 Sept. 2012g	Br. 54 Nov. 2012g

Br. 51 Maj 2012g	Br. 52 Juli 2012g

Br. 49 Jan 2012g	Br. 50 Mart 2012g

Br. 47 Juli 2011g	Br. 48 Oktobar 2011g

Br. 45 Mart 2011g	Br. 46 Maj 2011g

Br. 43 Nov. 2010g	Br. 44 Jan 2011g

Br. 41 Jul 2010g	Br. 42 Sept. 2010g

Br. 39 Mart 2010g	Br. 40 Maj 2010g.

Br. 37 Nov. 2009g.	Br.38 Januar 2010g

Br. 35 Jul.2009g	Br. 36 Sept.2009g

Br. 33 Mart. 2009g.	Br. 34 Maj 2009g.

Br. 31 Nov. 2008g.	Br. 32 Jan 2009g.

Br. 29 Jun 2008g.	Br. 30 Avgust 2008g.

Br. 27 Januar 2008g	Br. 28 Mart 2008g.

Br. 25 Avgust 2007	Br. 26 Nov. 2007

Br. 23 Mart 2007.	Br. 24 Jun 2007

Br. 21 Nov. 2006.	Br. 22 Januar 2007.

Br. 19 Jul 2006.	Br. 20 Sept. 2006.

Br. 17 Mart 2006.	Br. 18 Maj 2006.

Br 15. Oktobar 2005.	Br. 16 Januar 2006.

Br 13 April 2005g	Br. 14 Jun 2005g

Br. 11 Okt. 2004.	Br. 12 Dec. 2004.

Br. 9 Avg 2004.	Br. 10 Sept. 2004.

Br. 7 April 2004.	Br. 8 Jun 2004.

Br. 5 Dec. 2003.	Br. 6 Feb. 2004.

Br. 3 Okt. 2003.	Br. 4 Nov. 2003.

Br. 1 Jun 2003.	Br. 2 Sept. 2003.

» Glavni naslovi

ČUDA SVEMIRA

Crne rupe i dugi mlaz materije

Postoji nekoliko vrsta crnih rupa. Jedna vrsta nastaje kad umre masivna stara zvezda. Smatra se da su crne rupe druge vrste pritajene u središtima galaksija. Takva tamna tela ogromne mase obrazovana su od materijala koji po količini odgovara milionima zvezda. Postoje i male crne rupe, veličine glave čiode ili klikera, koje nastaju sabijanjem relativno velike mase u neverovatno malu zapreminu.
Prva vrsta crnih rupa može nastati kad zvezda, koja sadrži osam do sto puta više materije nego Sunce, okonča svoj život strahovitom eksplozijom. Posle toga, ostatak zvezde se skuplja. Pod uticajem sopstvene gravitacije, materija zvezde se sve više sabija.
Što je više materije na nekom mestu, to je jača gravitaciona sila. Pošto je kod skupljene zvezde u mali prostor sabijena tako velika masa, gravitaciona sila je na njenoj površini neverovatno jaka. Skupljajući se dalje, zvezda na kraju može postati telo na čijoj je površini gravitacija tako jaka da čak ni svetlost ne može da joj umakne. Materija i svetlost tonu u zvezdu koja se sažima – zato se zove crna rupa.

Naučnici zasad nisu dokazali postojanje izuzetno masivnih crnih rupa. Galaksija NGC 4261 već dugo privlači njihovu pažnju. Iz njenog središta u svemir šikljaju dva ogromna mlaza materije dugačka više desetina hiljada svetlosnih godina. Posmatrajući te mlazeve, naučnici su naslutili da bi u središtu galaksije NGC 4261 mogla biti skrivena ogromna crna rupa.

ČUDA SVEMIRA

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"