OKO PLANETE

ZEMLJOTRESI

Naknadna podrhtavanja tla

Naučnici sa Državnog univerziteta u Oregonu, SAD, pregledali su seizmičke podatke u opsegu od 44 godine i pronašli dokaze da potresi magnitude 6,5 ili veće uzrokuju naknadne potrese slične jačine - 5,0 ili više. Mislilo se da su naknadni potresi manje magnitude, koji se događaju u istom regionu kao inicijalni zemljotres, posledica vraćanja kore nakon narušavanja tla, jedina seizmička aktivnost koja se javlja kasnije. Međutim, analizom seizmičkih podataka između 1973. i 2016. (koja nije obuhvatila podatke iz zona gde su se dešavali naknadni potresi) pokazalo se da postoji velika verovatnoća da se, u roku od tri dana od prvog najjačeg zemljotresa, dogodi niz drugih.
Svaki probni slučaj u proučavanju predstavljao je jedinstveni trodnevni prozor u okviru kojeg je postojao jedan jak zemljotres (pod tim se podrazumeva magnituda od 6,5 ili više) za koga se sumnjalo da je uzrokovao druge. Svaki slučaj je praćen kontrolnom grupom od 5.355 trodnevnih perioda u kojima većih potresa nije bilo. Autor istraživanja, Robert O’Mali, sa Državnog univerziteta u Oregonu, izjavio je da su zemljotresi deo ciklusa nagomilavanja tektonskog pritiska i oslobađanja te energije. Što je veća magnituda, to su veće šanse da potres izazove naknadna podrhtavanja tla. Zemljotresi velikih magnituda, koji se u poslednjih nekoliko godina češće javljaju, takođe su češće izazvani od manjih. Potres će najverovatnije izazvati naredni u okviru 30 stepeni od originalnog antipoda. U prevodu, to znači direktno s druge strane globusa. Najjači zemljotres dogodio se u Čileu 1960. godine - iznosio je 9,5. Radi poređenja, 2011. nuklearnu elektranu u Fukušimi u Japanu razorio je zemljotres magnitude 6,6. Godine 1700. zemljotres magnitude 9,0 pogodio je subdukcijsku zonu Kaskadiju, priobalni rased dužine 1000 km koji se prostire duž severnoameričke zapadne obale, od Britanske Kolumbije do Kalifornije. Duž te zone se, u proteklih deset hiljada godina, dogodilo preko četrdeset zemljotresa. Kada bi se rased razdvojio, nastao bi cunami koji bi zbrisao obalu Japana za 20 minuta!

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"