OKO PLANETE
VULKANOLOGIJA
Vrata do pakla
Udaljena 260 km od Ašgabata, glavnog grada Turkmenistana, nalazi se plamteća rupa sa, kako se smatra, najvećim rezervama prirodnog gasa na svetu, nazvana „Vrata do pakla“. Ovaj naziv dobila je jer gori još od 1971. godine i svojom užarenošću prosto topi pesak pustinje Karakum. Prema neproverenim podacima, jer je zbog toplote to praktično nemoguće izmeriti, širina rupe je 70m, a dubina oko 30m.
Otkrivena je pre 47 godina od strane sovjetskih geologa, koji su već sa prvim merenjima shvatili sa kakvim potencijalom rezervi gasa raspolažu. Ubrzo je počelo izvlačenje i skladištenje gasa iz prvo male pukotine u zemljištu; ali, kako se počelo sa korišćenjem masivnih bušilica, došlo je do katastrofe. Zemljište oko pukotine se urušilo uvlačeći sa sobom u ponor mašine i platformu, stvarajući ogroman krater iz koga je počeo neverovatan odliv gasa. Shvativši razmere katastrofe, vodeći naučnici SSSR-a odlučili su se na, ispostaviće se, pogrešan potez. Sa procenama da će rezerve gasa u jami izgoreti za dve nedelje, zapalili su gas koji se oslobađao. To je učinjeno u najboljoj nameri jer je metan mnogo štetniji po okolinu i mnogo snažnije utiče na globalno zagrevanje nego ugljen-dioksid, koji nastaje sagorevanjem ovog gasa.
Poznati istraživač Džordž Kurunis, pre pet godina, postao je prvi čovek koji je uspeo da se spusti u užareni krater pomoću sajli i specijalnog odela. Na temperaturi većoj od 1000 stepeni Celzijusa, uspeo je da se u grotlu zadrži oko 15 minuta, ali je i to bilo dovoljno da uzme uzorke tla. Za divno čudo, otkrivena je prisutnost bakterija uprkos vrelom okruženju.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
