RETKE VRSTE
O.K.
Patagonijska mara
Kao mešavina zeca i jelena
U okviru taksonomske familije Caviidae, u Južnoj Americi postoji rod Dolichotis. Kolokvijalni naziv ovog četvrtog po veličini od svih glodara u svetu je mara.
Uočene su dve vrste ove životinje: jedna je čakoanska a druga patagonijska mara. Stručni naziv potonje vrste je Dolichotis patagonum i potiče od nemačkog zoologa iz 18. veka Eberharda Cimermana. To je endemična vrsta koja živi u Argenitini, isključivo u oblastima na jugu, zapadu i u centru te južnoameričke države. Reč je o pretežno pustinjskom terenu sa peskovitom ravnicom i stepskim žbunjem.
Patagonijska mara obično živi tamo gde ima puno žbunja, u područjima sa niskom travom i biljkama, gde pravi svoje jazbine. Mare ne izbegavaju ni oblasti sa pustinjskim tlom na kome je malo trave. Često se okupljaju oko farmi ovaca sa kojima dele areal.
 Mužjaci su krupniji od ženki, prosečne težine oko 8 kg. Dužina varira, u proseku, oko 70 cm. Po izgledu podsećaju na zeca, što se posebno odnosi na uši. Njihov naziv Dolichotis znači dugouhi (na starogrčkom). Krzno im je sivo i kratko, sa nizom beličastih i crnih dlaka pozadi i na stomaku. Rep je vrlo kratak i gotovo bez dlaka. Iako je reč o glodarima, do te mere suuspešni i brzi trkači da podsećaju na jelene pri trku. To postižu zahvaljujući izduženim kostima zadnjih nogu koje su mišićavije i duže od prednjih. Pri punoj brzini dostižu 70 km/h.
Imaju kandže: na prednjim nogama se nalaze četiri prsta a na zadnjima tri. Žive monogamnim načinom života, pri čemu mužjak ima zaštitničku ulogu prateći ženku gde god da ode. Odnosi se prema njoj kao prema teritoriji: urinira po jedinki sa kojom je u doživotnoj vezi a prostor oko ženke zasipa sekretom iz analnih žlezda. Takođe, bori se za ženku sa drugim mužjacima. Potpuna posvećenost mužjaka zaštiti ženke njoj omogućava da vodi brigu o mladuncima.
Polnu zrelost ženke dostižu sa osam meseci starosti. U jednom nakotu bude od jednog do tri mladunca. Do porođaja uglavnom dolazi između avgusta i kraja decembra. Prilikom parenja, u nizu povezanih jazbina bude do 29 parova. Trajanje gestacije je sto dana. Mladunčad se doje neobično dugo za glodare – 75-78 dana.
Mlade mare se, u najranijoj fazi života, ne udaljavaju od jazbine. Postoji neka vrsta zajedničke brige odraslih jedinki za potomstvo. Kada malo porastu, prate svoje roditelje u potrazi za hranom. Nakon prekida dojenja, većina počinje samostalni život ali ima i slučajeva da ostaju uz roditelje do sledeće sezone parenja. Veliki broj parova se smenjuje u korišćenju zajedničke jazbine iako postoje manje jazbine u kojima obitava samo jedan par.
 Spadaju u životinje koje su aktivne po danu, kada najviše vremena utroše u potrazi za hranom. Vole pašnjake koji obiluju travom.Velike grupe mara okupljaju do 70 jedinki. Primenjuju skokove u vazduh sa sve četiri noge, demonstrirajući pri kretanju snagu i brzinu koja treba da odbije moguće neprijatelje.
Razvijena čula mirisa, ukusa i vida kao i brzina pri begu pružaju im zaštitu od opasnih zveri. Najveću prirodnu pretnju predstavljaju pume i lokalnelisice a čovek je vremenom postao glavna opasnost za opstanak patagonijske mare budući da lovi ove životinje radi mesa i kože, i uništava njihov areal. Mladunčad se obično hvata u mreže dok se odrasle jedinke ubijaju puškama ili hvataju u zamku. Od njihovih koža prave se pokrivači i tepisi. Kominiciraju različitim zvukovima. Biljojedi su: 24 vrste trave obuhvataju 70 procenata njihove ishrane. Pored toga, jedu i 22 vrste drugih biljaka: kaktuse, voće i zelene biljke. Iz kaktusa crpe značajne količine vode. Mogu da budu prilično zahvalni kućni ljubimci koji se vode na uzici a pogodno su i za boravak u zoološkim vrtovima.
O.K.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
