OKO PLANETE

BIODIVERZITET

Zaštićena područja u sve gorem stanju

Putari, farmeri, drvoseče i graditelji uništavaju najmanje jednu trećinu od ukupno dve stotine hiljada zaštićenih oblasti u svetu gde bi priroda trebalo da se obnovi. Jedno nedavno obavljeno istraživanje najezde ljudi na zaštićena područja širom sveta otkrilo je da se 32,8 procenata ugroženog zemljišta nalazi pod intenzivnom čovekovom opsadom. Ukupna površina zaštićenog područja pokriva šest miliona kvadratnih kilometara (oblast dva puta veća od Aljaske).
Glavni autor istraživanja, Džejms Votson (Univerzitet Kvinslend, Sveta Lucija) i član Društva za zaštitu divljine, izjavio je da su ta mesta navodno zaštićena zbog prirode ali, u stvarnosti, nije tako. On ističe da je to glavni razlog još uvek katastrofalnog opadanja biodiverziteta, uprkos tome što je sve više zemljišta na papiru „zaštićeno“.
Na skupu o sudbini planete Zemlje u Rio De Žaneru 1992. potpisan je sporazum pod nazivom Konvencija o biološkom diverzitetu. Po toj konvenciji, zemlje su se obavezale da 17 procenata svoje ukupne površine pretvore u zaštićene oblasti do 2020. godine. Međutim, od 111 zemalja koje su tvrdile da su to i uradile, njih 74 nije ispunilo zavet, otkriva Votson. Te zemlje su dozvolile da se eksploatišu područja koja bi trebalo da budu strogo zaštićena.
Votson je ispitivao uticaj ljudi u svakoj od zaštićenih oblasti: izgradnja puteva, intenzivno stočarstvo, ulično osvetljenje... i naveo posledice za koje su odgovorni ljudi. Tako se došlo do zaključka da se stanje pogoršava od 1992. godine. Područja koja bi trebalo da su pod zaštitom a trpe najviše posledica su: zapadna Evropa, južna Azija i Afrika. S druge strane, na 42 posto zaštićenog zemljišta skoro da nema štetnog uticaja.
Neka mesta mogu da posluže kao uzor. Jedno od njih je životinjski rezervat Keo Seima, dom koloniji gibona, gde živi i 25 vrsta mesojeda. Drugo mesto je Nacionalni park Madidi, u Boliviji, preplavljen jaguarima, pumama, roze delfinima i majmunima Madidi titi. Ta mesta su snabdevena resursima i imaju punu podršku nevladinih organizacija. Nažalost, takvi primeri su prava retkost.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"