ISTRAŽIVANJE SVEMIRA

Otkrića

Planeta van naše galaksije?

Do sada je teleskopskim posmatrajima pronađeno gotovo 5.000 egzoplaneta. Sve one kruže oko Sunca, u galaksiji Mlečni put.  Odnedavno, potvrđeno je postojanje signala planete za koju se nije znalo a koja se nalazi u galaksiji Mesije 51. Otkrivena je teleskopom “NASA-Čandra” i nalazi se na 28 svetlosnih godina od galaksije Mlečni put. Do otkrića su došli stručnjaci Astrofizičkog centra u Kemdridžu, SAD.
Otkriće je ostvareno osmatranjem prolaska planete ispred zvezde koja blokira deo njene svetlosti, čime se stvara smanjenje sjaja a što današnji teleskopi mogu da otkriju. Ista tehnika već je korišćena za traganje za egzoplanetama. Ovoga puta stručnjaci su se oslonili na traganje za promenama osvetljenosti objekta, što je poznato kao “binarni sjaj rendgenskih zraka”. Ovi objekti u vasioni sadrže neutronsku zvezdu ili crnu rupu koja uvlači gas iz zvezde pratioca. Tada se materijal koji se nalazi u blizini neutronske zvezde ili crne rupe pregreva i sija na istim talasnim dužinama kao rendgenski zrak. Obzirom da je oblast u kojoj nastaju rendgenski zraci mala, planeta koja prolazi ispred blokira većinu tih zraka, što omogućava uočavanje njenog prolaska.
Stručnjaci ovog naučnog tima koristili su isti postupak da otkriju kandidate za egzoplanete u binarnom sistemu nazvanom M51-ULS-1. Ovaj sistem podrazumeva crnu rupu ili neutronsku zvezdu koja kruži oko pratioca, dvadesetak većeg od Sunca.
Tokom osmatranja, put rendgenskih zraka trajao je oko tri sata. Na osnovu dobijenih podataka, stručnjaci procenjuju da je uočena planeta veličine Saturna, da kruži oko neutronske zvezde ili crne rupe na oko dva puta većoj udaljenosti nego što iznosi razdaljina između Saturna i Sunca.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"