ARHEOLOGIJA
O.K.
Lokalitet Kveneng, Afrika
Laser otkriva zaboravljeni grad
Danas u Africi živi oko sedam miliona pripadnika naroda Cvana. Obično je prva asocijacija na ovu nacionalnu zajednicu država Bocvana, u kojoj su ne samo ubedljivo najbrojniji narod nego je i ta zemlja po njima dobila ime. Međutim, Bocvana ima relativno malo stanovnika u odnosu na površinu koju zahvata.
Prirodni rezervat Suikerbosrand u kome se nalazi prestonica Cvana |
Najviše Cvana živi na teritoriji četiri provincije Južnoafričke Republike u kojoj je Johanezbug najveći grad, ujedno i prestonica provincije Gauteng. Nedaleko od ovog velegrada je značajan arheološki lokalitet. Na plodnom tlu prirodnog rezervata Suikerbosrand je drevna prestonica Kveneng. Po svemu sudeći, raštrkana naseobina na tom mestu počela je da se formira u 15. veku. Posle dva stoleća, prerasla je u organizovanu gradsku celinu.
Činjenica da se ostaci nekadašnjeg grada nalaze u prirodi otežala je pristup arheolozima. Pošto je nalazište prekriveno brojnim biljkama, fotografije iz vazduha i satelitski snimci nisu dali dovoljno precizan ishod. Na licu mesta vide se samo delovi zidina, nisko žbunje i isušena trava. To je pokrenulo južnoafričke arehologe da primene lidar metod, tj. da koriste instrument koji emituje laserske zrake na objekte, odnosno površinu i određuje vreme povratka svetla u prijemnik. Ti laseri su u stanju da registruju i tlo i sve ono što ga okružuje. Sa lidarom je načinjena mapa grada.
Najstariji kvartovi uočeni su na obodu kompleksa dok je najzastupljeniji način gradnje vidljiv kod građevinskih ostataka iz 18. i 19. stoleća. Utvrđeno je postojanje tri ograđene celine, od kojih je ona na zapadu bila najveća dok su druge dve ishod širenja urbane naseobine.
Procene o broju stanovnika variraju. U oko 900 domaćinstava živelo je najverovatnije oko pet hiljada ljudi, iako se smatra da je, na svom vrhuncu, Kveneng mogao imati i do deset hiljada stanovnika. Najviše žitelja u gradu bilo je pre nego što će biti napušten, oko 1820. godine.
Mesto na kome je bio drevni grad |
To je bilo važno trgovačko središte koji je se bavilo izvozom na udaljena područja afričkog kontinenta. Nađene su i ruševine velike pijace. Otkrivena je i neka vrsta trga na kojem se okupljao narod. Kveneng je imao vladare budući da je bio organizovan kao grad-država. Oni su vodili ratove i određivali trgovinske i druge odnose sa okolinom. Postojalo je više nivoa vlasti.
Stočarstvo je malo vrlo značajnu ulogu u životu stanovništva. O tome svedoče otkriće dva velika ograđena objekta za čuvanje stoke i kameni prolazi za životinje.
Položaj unutar Južne Afrike |
Kveneng je predstavljao deo mreže većih naselja koja su formirali Cvane. Do propasti grada, početkom 19. stoleća je verovatno je došlo naglo. Ovaj zaključak se nameće na osnovu vrednih predmeta koji su otkriveni u spaljenim kućama, što ukazuje da je stanovništvo bilo prinuđeno da beži. Najverovatniji uzrok su građanski ratovi do kojih je došlo u vreme kada je Kveneng napušten. Sve se to zbivalo u vreme trgovine robovima, dolaska belih naseljenika i širenja države naroda Zulu.
Ukupna površina grada bila je oko 20 km2. Većina građevina je bila od kamena, od domaćinstava do zidina i tornjeva koji su štitili Kveneng. Krovovi su bili od drveta ili slame. Interesovanje za ovaj bitan arheološki lokalitet javilo se relativno kasno pošto je dugo bio prekriven bujnom vegetacijom.
O.K.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
