VESTI IZ MEDICINE
Genatska istraživanja
Čistiji krvni sudovi
Prema studiji objavljenoj u PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences), američki naučnici sa Medicinskog fakulteta Albert Ajnštajn tvrde da bi oživljavanje jednog procesa, koji se inače usporava sa starenjem, moglo da nas zaštiti od ateroskleroze, glavnog uzročnika srčanih i moždanih udara. Predvođen dr Ana Marijom Kuervo, tim naučnika uspešno je smanjio plak koji sužava arterije kod miševa, i to pojačavanjem autofagije posredovane šaperonom (CMA – Chaperone Mediated Autophagy), ćelijskog procesa čišćenja organizma koji je dr Kuervo otkrila 1993. godine.
Naučnica je, naime, utvrdila da CMA održava normalnu funkciju ćelija na taj način što selektivno razgrađuje mnoge ćelijske proteine. U CMA, specijalizovani “šaperon” proteini vezuju se za proteine u citoplazmi, i vode ih do ćelijskih struktura ispunjenih enzimima koje se nazivaju lizozomi, da tamo budu svareni i reciklirani. Dr Kuervo je dešifrovala mnoge molekularne “igrače” uključene u CMA, i pokazala je da CMA, posredstvom blagovremene degradacije ključnih proteina, reguliše brojne unutarćelijske procese uključujući i metabolizam glukoze i lipida, cirkadijalne ritmove, i popravku DNK. Pored toga što je pronašla dokaze da slaba aktivnost CMA korelira sa aterosklerozom kod ljudi, dr Kuervo je otkrila i da poremećena CMA dozvoljava oštećenim proteinima da se akumuliraju do toksičnih nivoa, doprinoseći starenju; povećana u nervnim ćelijama, ta toksičnost doprinosi razvoju neurodegenerativnih bolesti kao što su Parkinsonova, Alchajmerova i Hantingtonova bolest.
Ova studija je prva koja je pokazala da bi podsticanje CMA moglo da bude efikasan način za sprečavanja teških oblika ateroskleroze, ili za sprečavanje njenog napredovanja. U eksperimentima na miševima, istraživači su genetski "regulisali" CMA kod grupe miševa koji su hranjeni pro-aterosklerotičnom zapadnjačkom ishranom sa visokim sadržajem masti, i kasnije su ih uporedili sa kontrolnim miševima, hranjenim istom hranom, tokom 12 nedelja. Miševi sa genetski “pojačanom” CMA imali su značajno poboljšane nivoa lipida u krvi, sa značajno smanjenim nivoima holesterola u poređenju sa kontrolnim miševima. Lezije plaka koje su nastale kod genetski izmenjenih miševa bile su značajno manje i blaže po težini, u poređenju sa plakovima kod kontrolnih miševa.
Istraživači napominju da kod ljudi, na sreću, neće biti potrebne genetske promene da bi bilo koristi od ovog otkrića. Dr Kuervo i njen tim razvijaju jedinjenja lekova koja daju nadu da bi mogla bezbedno i efikasno da povećavaju aktivnost CMA ne samo kod miševa, već i u ljudskim ćelijama.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
