TEMA BROJA
Z.Š.
Atlantida / Potopljeni gradovi
Nad obrisima tajni
Iako je legenda o nestanku Atlantide, verovatn,o najpoznatiji mit tog tipa, pod okeanima, morima i jezerima, širom čitave Zemlje nalazi se mnoštvo potopljenih gradova. Neki su otkriveni, a o nekima se još uvek samo priča.
Neolitsko naselje Atlit Jam otkriveno je 1984. godine u blizini izraelskog dela obale Mediterana, na dubini od samo 10 m. Smatra se da je staro oko osam milenijuma, a poznato je po konstrukciji od 7 megalitnih stena, poređanih kružno, što veoma podseća na daleko poznatiji Stounhendž, u Velikoj Britaniji. Smatra se da je Atlit Jam potopljen posle zemljotresa i pokrenutog cunamija.
Prestonica nekadašnjeg Bosforskog kraljevstva, Fanagorija, osnovana je 540. godine pre Hrista. Nalazi se na obali Crnog mora, na poluostrvu Taman, u Rusiji. Potopljena je trećina grada, dok se ostatak nalazi na kopnu, tako da su znatno olakšana arheološka istraživanja. Najmanje ispitani deo je i dalje pod vodom.
Najviša tačka na planeti pokrivena vodom, jezero Titikaka, koje se prostire granicom Perua i Bolivije, bilo je 2000. godine predmet istraživanja posebnih ronilačkih ekipa. Došlo se i do senzacionalnog otkrića - 220 m dugog i 53 m širokog hrama, kao i 1200 m dugog zida koji oivičava terasaste bašte. Sve pronađene strukture stare su između 1000 i 1500 godina i potiču iz doba pre civilizacije Inka. Pronađen je i greben nastao od potonulih artefakata od kojih su mnogi prave dragocenosti , napravljeni od dragog kamenja i zlata. Pošto je nalazište 90 km udaljeno od La Paza, glavnog grada Bolivije, ispitivanja su nastavljena i pojačana jer je utvrđeno da se dublje u jezeru nalazi još građevina.
Samo 18 km od Napulja, na 10 m ispod površine Sredozemnog mora, nalazi se nalazište Baia. Ovo naselje, poznato kao Las Vegas starih Rimljana, pre dva milenijuma, bilo je popularno izletište rimskih bogataša. Zanimljivo je da se do predivnih zgrada, hramova i statua može doći korišćenjem najobičnije maske i disalice za ronjenje.
Kada su 1967. godine grčki okeanografi pronašli antičke ruševine na jugozapadu svoje zemlje, u vodama Peloponeza, mislilo se da su delo Mikejske civilizacije. Međutim, utvrđeno je da nalazište Pavlopetri, nazvano tako po obližnjem mestašcu, potiče iz Bronzanog doba i time nosi titulu najstarijeg potopljenog grada na svetu. Pravo je čudo kako je uopšte ostalo očuvano jer se nalazi u moru na samo nekoliko koraka od izuzetno posećene plaže - i to na dubini od 4 m.
Legendarna prestonica karipskih pirata, Port Rojal, na Jamajci, potopljen je 7. juna 1692. godine kada je, posle snažnog zemljotresa, obale ove ostrvske zemlje preplavio ogroman cunami. Život je izgubilo više od 2000 ljudi, a grad je ostao zauvek pod vodom. Danas predstavlja najočuvanije nalazište ove vrste na svetu, ali je za ronjenje duž ulica Port Rojala potrebna posebna dozvola tamošnjih vlasti, koja se vrlo teško dobija.
I Japan ima svoju Atlantidu, a to je naseobina oko spomenika Janaguni, pronađena blizu obala arhipelaga Rijukju. Delo je civilizacije koja je potopljena pre 10 milenijuma. Pronađene su piramidalne građevine povezane lukovima i sa dobro očuvanim stepeništima.
Maje i Atlantiđani
Platonova dela izvršila su veliki uticaj na srednjovekovne mislioce, kojima je bilo teško da shvate kada je antički mislilac ozbiljan, a kada koristi umetničke tehnike.
Kolumbovo otkriće Novog sveta, kopna zapadno od Gibraltara, pokrenulo je razvoj utopijske književnosti pa je počelo da se piše o postojanju do tada nepoznatih svetova, čija su kultura i običaji predstavljeni kao različiti od evropskih. Jedno takvo delo, “Nova Atlantida” Frensisa Bejkona probudilo je zanimanje za izgubljeni kontinent. Pošto su u to vreme, evropski doseljenici pokušavali su saznaju što više o poreklu i tajnama indijanskih urođenika, Bejkonovo delo samo je podstaklo ideju da su Maje potomci Atlantiđana. |
Z.Š.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
