TEMA BROJA - 7 ČUDA

Neobična priroda u Srbiji

Polovinom 2007. više učesnika glasanja čitalaca novina i magazina i predstavnika Turističkog saveza Srbije, donekle pod utiskom sličnih anketa obavljenih u svetu, izabrali su sedam prirodnih čuda Srbije.

Reka Drina

Nastaje kao spoj Tare i Pive, kod Šćepan polja, i pripada crnomorskom slivu. Teče od juga ka severu i čini prirodnu granicu između BiH i Srbije. Nekada je bila i granica Zapadnog i Istočnog rimskog carstva. Duga je 346 km a kroz Srbiju teče dužinom 220 km.

Na svom putu ka ušću u Savu prima brojne pritoke. U tom delu njenog toka su i tru veštačka jezera napravljena za potebe tri hidrocentrale. Od izvora do Ušća, Drina ima pet mostova od kojih je najčuveniji most Mehmed paše Sokolovića, u Višegradu, ovekovečen u romanu „Na Drini ćuprija“ nobelovca Ive Andrića.
Krajem 19. veka austrijski brodovi plovili su uzvodno sve do Zvornika.
Područje Dirine je stanište brojnih endemskih biljnih i životinskih vrata.

Kanjon Uvca

Ovo područje na jugozapadu Srbije ima status specijalnog priodnog rezervata. Prostire se na severe Pešterske visoravni, između Javora i Zlatara. Od izvora do ušća u Lim, reka Uvac teče dužinom od 115 km.

Najzanimljiviji deo su tri uklještena meandra u krečnjačkoj podlozi, nastala rečnom erozijom vertikalnog tipa tako da se korito na tom mestu izdubilo. .

Kanjon je stanište beloglavog supa, velike ptice lešinara koja je pre dve decenije gotovo izumrla. Danas ih ima oko trista. U tom području živi 216 vrsta biljnih i oko 400 vrsta ptica.

Đavolja varoš

Retka prirodna pojava nastala kao posledica erozivnih promena na obroncima Radan planine, kod Kuršumlije. Reč je o 202 kamene piramide visoke 2-15 m i široke oko 3m. Nastale su pod uticajem jakih erozivnih promena, što se pokazuje i kod dva izvorišta kisele vode sa visokom mineralizacijom.

Za nastanak Đavolje varoši vezuju se brojne legende od kojih je napoznatija ona o đavolu i sedam svatova, okamenjenih u obliku zemljanih figura.

Područje Đavolje varoši je od 1995. pod zaštitom kao prirodno dobro, na prostoru od 67 ha.

Tara

Za nacionalni park Tara je proglašena 1981. godine. Jedan je od pet takvih parkova u Srbiji, a nalazi se na jugozapadu Srbije. Prostire se na oko 22.000 ha. Severna padine je, sudeći po krečnjačkom sastavu punom vrtača, uvala i pećina, najvećim delom pokriveni šumom - nekada bila obala Panonskog mora.

Zbog povoljne klime na tom području sačuvano je više endemskih vrsta i, kao relikt prirode Pančićeva omorika. Brojne su šumske i livadske zajednice; na Tari obitavaju brojni krupni sisari i ptice, među kojima i ugrožene vrste orlova i sokolova. Od više stotina vrsta gljiva, tri su otrovne a zelena pupavka je najotrovnija gljiva na evropskom tlu.

Područje ima i istoriske spomenike: stećke u Perućcu, ostatke srednjovekovnog utvrđenja Solotnik, manastir Raču...

Đerdapska klisura

Najduža i najveća klisura u Evropi, duga oko 100 km, razdeljena u 4 kotline i 4 klisure: Golubačka klisura, Ljupkovska kotlina, klisura Gospođin vir, Donjomilanovačka kotlina, klisura Kazan, Oršavska kotlina, Sipska klisura, Vlaško-pontijska nizija. Za obale Boljetinske reke kaže su da su pokazatelj geološkog razvoja Srbije.

Na tom prostori Dunav čini prirodnu granicu Ruminije i Srbije, šireći se do par kilometara i sužavajući do samo par stotina metara. Na toku kroz Mali Kazan reka je duboka oko 90 m!

Područje ima više značajnih arheoloških i istorijskih mesta: Lepenski vir, naselje staro gotovo osam milenijuma, srednjovenovni grad Golubac, Trajanova tabla, rimsko utvrđenje Diana, tursko utvrđenje Fetislam, ostaci Trajanovog mosta.

Vratna, sa prerastima

Reka u istočnoj Srbiji, sa tri prirodna kamena mosta, prerasta, najviših u Evropi. Prerasti podsećaju na vrata pa otud i naziv reke: Mali prerast (dug 15 m, visok 43 m), Veliki prerast (dug 45 m, visok 34 m) i Suvi prerast (dug 15 m, visok 20 m).

Vratna je duga 26 km, ponire pa se ponovo javlja, pa nestaje i izvire na drugom kraju. Ovo kraško područje je stanište brojnih vrsta ptica i malih sisara.

Na kraju kanjona u gornjem toku je manastir Vratna, iz 14. veka, više puta rušen i obnavljan.

Fruška Gora

Ostrvska planina u Vojvodini najstariji je nacionalni park u Srbiji, osnovan 1960. godine na prostoru od oko 25.000 ha. Nalazi se na severu Srema i pruža pravcem istok-zapad dužinom od blizi 80 km. Smatraju je „ogledalom geološke prošlosti“.

Na planini žive brojne biljne i životinjske vrste, među njima i one ugrožene. Najveće je obitavalište lipe u Evropi. Po širokim proplancima raste oko sedamsto vrsta lekovitog bilja. Ima 14 veštačkih jezera i dva jezera ostala kao raniji kopovi.

Na severoistočnoj strani je Petrovaradinska tvrđava a na južnoj Vrdnička kula. Po obroncima ove planine rasuto je 16 pravoslavnih manastira.